چطور بچه‌مون احساساتش رو کنترل کنه وقتی خودت بلد نیستی؟

این مقاله با نگاهی صادقانه و تربیتی به والدین یادآوری می‌کنه که آموزش کنترل هیجانات به کودک از والدینی شروع می‌شه که خودشون در این مسیر رشد می‌کنن. کودک از والدین یاد می‌گیره؛ نه با نصیحت، بلکه با مشاهده.

آموزش مهارت کنترل هیجانات به کودکان یکی از مهم‌ترین پایه‌های رشد عاطفی و رفتاری آن‌هاست. اما سؤال اصلی اینه: چطور انتظار داریم بچه‌مون خشمشو کنترل کنه وقتی خودمون جلوی چشمش از کوره در می‌ریم؟

۱. اول احساسات خودت رو بشناس (خودآگاهی هیجانی)

وقتی خودت ندونی چه احساسی داری یا چرا ناراحتی، چطور می‌تونی به کودک یاد بدی؟ تمرین کن که وقتی عصبانی یا مضطربی، اون حس رو بشناسی و اسمش رو بیاری.

۲. رفتار درست رو نشونش بده (الگوسازی)

بچه‌ها بیشتر از اینکه گوش کنن، نگاه می‌کنن! اگه جلوی اون بتونی خشم‌تو مدیریت کنی، اونم کم‌کم همین کار رو یاد می‌گیره.

۳. تکنیک‌های ساده آرام‌سازی رو با هم تمرین کنین

تمرین‌هایی مثل نفس عمیق، شمع و بادکنک، شمردن تا ۱۰ یا بازی با توپ استرس، می‌تونه هم برای تو و هم برای بچه‌ات مفید باشه.

۴. از قصه، بازی و مثال استفاده کن

بازی‌هایی که در اون احساسات مختلف نقش دارن، یا قصه‌هایی با شخصیت‌هایی که احساسات رو تجربه می‌کنن، کمک بزرگیه.

۵. به جای تنبیه، همدلی کن

وقتی بچه‌ات جیغ می‌زنه یا قهر می‌کنه، به جای تهدید کردن، بگو: «می‌دونم ناراحتی، بیا با هم یه راه‌حل پیدا کنیم.» اینطوری یاد می‌گیره که احساسش ارزشمنده اما باید درست ابرازش کنه.

۶. اشتباه کردی؟ اشکالی نداره، جبران کن

اگه عصبانی شدی و داد زدی، جلوش عذرخواهی کن. این قوی‌ترین پیامه برای آموزش کنترل احساسات.

نکته پایانی

بچه‌ات اگه ببینه که تو هم در حال یادگیری و رشد هستی، انگیزه می‌گیره که اونم احساساتشو بهتر بشناسه و مدیریت کنه. یادگیری کنترل هیجان، یه مسیر دوطرفه‌ست. با هم تمرین کنین.

منابع علمی:

• Denham, S. A., & Burton, R. (2023). Social-emotional competence in young children. Child Development Perspectives.
• Gottman, J., & Declaire, J. (2020). Raising an Emotionally Intelligent Child.
• National Scientific Council on the Developing Child (2024). Building the Brain’s “Air Traffic Control” System.
• Harvard University – Center on the Developing Child.

نویسنده: الهام جهانشاهی فرد – روانشناس کودک و نوجوان | پایگاه خبری آزنیک