راه های افزایش شیر مادر و نکات کلیدی دوران شیردهی

راه‌های افزایش شیر مادرپس از زایمان

بدون تردید یکی از مهمترین چالش‌ها و دغدغه‌های مادران باردار، شیردهی نوزاد بعد از زایمان است. از آنجایی‌که کمبود شیر مادر به‌طور مستقیم بر روی سلامت کودک تاثیرگذار خواهد بود؛ بنابراین فرایند افزایش شیر و شیردهی به کودک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. معمولا بانوانی که تحت زایمان طبیعی قرار می‌گیرند، می توانند با اولین برقراری رابطه عاطفی با کودک به راحتی فرآیند شیردهی را آغاز کنند. البته جای نگرانی برای مادرانی که تحت عمل جراحی سزارین قرار می‌گیرند، نیست؛ زیرا با کمی تلاش و رعایت اصول می‌توانند شیردهی طبیعی به کودک را انجام دهند.         

اغلب مادران شیرده سوالات مختلفی از قبیل راه‌های افزایش و تقویت شیر مادر چیست؟ علت کمبود شیر مادر چیست؟ بهترین مواد غذایی برای افزایش شیر کدام مواد هستند؟ را در ذهن دارند؛ از این‌رو در اینجا تلاش خواهیم کرد تا در ادامه مبحث قبل در زمینه تغذیه با شیر مادر، اطلاعات مفید و کاملی در ارتباط با راه‌های افزایش شیر مادران پس از زایمان در اختیارتان قرار دهیم.

علت کمبود شیر مادر چیست؟

مصرف شیر مادر فواید بسیاری از جمله کاهش خطر ابتلا به عفونت و بیماری‌های تنفسی برای کودکان دارد؛ بنابراین مادران باید تغذیه کودک را با شیر مادر به صورت کامل انجام دهند. حال بسیاری از مادران پس از زایمان این سوال را در ذهن دارند که چرا کودک پس از یک ساعت دوباره درخواست شیر دارد و با وجود تعداد دفعات زیاد شیرخواری، وزن‌گیری مناسبی ندارد؟ به‌طور کلی دلایل کمبود شیر مادر پس از زایمان به شرح هستند: 

·        استرس و اضطراب

·        کم خوابی

·        مصرف الکل

·        مصرف برخی از قرص‌ها بدون تجویز پزشک متخصص

·        مصرف برخی از داروهای گیاهی بدون مشورت با دکتر طب سنتی

·        کم بودن غدد شیری

·        جراحی سینه از قبیل بزرگ کردن، کوچک کردن، پروتز و ... (آسیب دیدن بافت‌های سینه)

مواد غذایی تقویت‌کننده شیر مادر

مصرف برخی از غذاها به افزایش شیر مادر پس از زایمان کمک شایانی خواهد کرد؛ از این‌رو مادران شیرده باید به تغذیه خود اهمیت دهند. از مواد غذایی تقویت‌کننده شیر مادر، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

·        آب

مصرف آب یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای افزایش شیر مادر است که توسط بسیاری از افراد نادیده گرفته می‌شود. بدن مادر برای تولید شیر بیشتر باید کاملا هیدراته باشد که مصرف مقدار آب کافی در طول روز به هیدراته شدن بدن کمک می‌کند.

·        جو دو سر و برنج قهوه‌ای

جود دو سر و برنج قهوه‌ای منبع غنی از ویتامین‌های «ب» هستند و به عنوان غذاهای افزایش شیر شناخته می شوند. این مواد غذایی در کنار رفع کم خونی مادر، به تقویت اعصاب و برطرف کردن مشکلات روحی و روانی پس از زایمان کمک خواهد کرد. همچین مصرف این مواد غذایی حاوی فیبر، سبب تسهیل سیستم گوارش بدن می‌شود و با افزایش تولید هورمون اکسی توسین به افزایش شیر مادر کمک شایانی می‌کنند.     

·        انواع سبزیجات

سبزیجات گوناگون نظیر هویج و سبزیجات دارای برگ‌های سبز چون اسفناج در کنار افزایش حجم شیر مادر، از رشد بافت سرطانی در سینه جلوگیری می‌کنند. برگ سبز اسفناج حاوی اسید فولات و ویتامین «ث» بوده که خون از دست رفته مادر را جبران خواهد کرد. هویج دارای ویتامین «A»، آلفا و بتاکاروتن بوده و مصرف آن باعث تقویت شیر مادر می‌شود.

·        کنجد

مصرف کنجد به عنوان یکی از خوراکی‌های مفید و مغذی به افزایش شیر مادر و افزایش کیفیت آن کمک شایانی خواهد کرد. دانه کنجد سرشار از کلسیم است که بر روی رشد کودک موثر خواهد بود. 

·        چربی‌های غیر اشباع

مواد غذایی چون ماهی (ماهی سالمون و قزل آلا)، روغن‌های گیاهی (روغن نارگیل) و مغزهای خوراکی (بادام) منبع غنی از امگا 3 و چربی‌های غیر اشباع هستند که مصرف آن‌ها به تقویت سیستم ایمنی بدن مادر کمک خواهد کرد.

·        پروتئین

پروتئین موجود در تخم مرغ یکی از بهترین و محبوب‌ترین انواع پروتئین برای افزایش شیر مادر محسوب می‌شود. این ماده غذایی حاوی املاح و مواد ویتامینی چون کولین، لوتئین، ویتامین «د» و «ب 12» است که علاوه بر تقویت شیر مادر، بر روی عملکرد رشد جنینی تاثیرگذار خواهد بود.

·        گریپ فروت

میوه گریپ فروت منبع غنی از ویتامین‌های مختلف چون ویتامین «C»، ویتامین «A»، فروکتوز، اسید سیتریک و ... است؛ از این‌رو به عنوان بهترین میوه برای افزایش شیر شناخته می‌شود. 

راهکارهای افزایش شیر مادر

در کنار تغذیه مناسب در زمان شیردهی، انجام برخی تکنیک‌های ساده بر روی افزایش شیر و کیفیت آن موثر خواهند بود که این موارد به شرح زیر هستند: 

·        برقراری اولین ارتباط عاطفی با نوزاد، سبب افزایش ترشح هورمون‌های شیردهی می‌شود.

·        فرایند شیردهی باید از هر دو سینه انجام شود.

·        در زمان شیردهی باید با دست سینه‌ها را مالش داد تا شیر بیشتری خارج شود.

·        از مصرف دخانیات چون سیگار در زمان شیردهی اجتناب شود.