به گزارش پایگاه تحلیلی خبری آزنیک، تئاتر کودک و نوجوان در ایران، به‌رغم اهمیت ویژه‌اش در شکل‌دهی شخصیت نسل آینده، با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. کمبود نمایشنامه‌های بومی، بی‌توجهی به مسائل روان‌شناختی این گروه سنی و تمرکز بر جنبه‌های صرفاً سرگرم‌کننده، از جمله مشکلاتی است که این حوزه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. در ادامه خدیجه مهدوی، کارشناس تئاتر و تحلیلگر فرهنگی، به بررسی این چالش‌ها و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت تئاتر کودک و نوجوان در ایران پرداخته است.
غفلت از نمایشنامه‌نویسی بومی؛ آسیب جدی تئاتر کودک و نوجوان
به گفته خدیجه مهدوی، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تئاتر کودک و نوجوان در ایران، نبود نمایشنامه‌های بومی متناسب با فرهنگ و نیازهای روان‌شناختی این گروه سنی است. او تأکید می‌کند که نمایشنامه‌نویسی، به‌عنوان پایه و اساس یک تئاتر، نقشی تعیین‌کننده در انتقال پیام‌های تربیتی و آموزشی دارد.
مهدوی در این باره می‌گوید:
"بسیاری از نمایش‌های کودک و نوجوان در ایران، به‌جای آنکه ریشه در فرهنگ بومی داشته باشند، ترجمه یا اقتباسی از آثار خارجی هستند. این موضوع باعث می‌شود که این نمایش‌ها نتوانند به‌درستی با کودکان و نوجوانان ایرانی ارتباط برقرار کنند. علاوه بر این، بیشتر نمایش‌ها تنها به جنبه سرگرمی می‌پردازند و از مسائل تربیتی، اجتماعی و روان‌شناختی غافل هستند."
او معتقد است که نادیده گرفتن نمایشنامه‌نویسی بومی، منجر به تولید آثاری سطحی می‌شود که نه‌تنها نقشی در رشد فکری و هویتی کودکان ندارند، بلکه نمی‌توانند آنان را برای مواجهه با چالش‌های زندگی آماده کنند.
نقش تئاتر در مواجهه با بحران‌های هویتی و روان‌شناختی کودکان و نوجوانان
با توجه به اهمیت دوران کودکی و نوجوانی در شکل‌گیری هویت فردی، تئاتر می‌تواند ابزاری قدرتمند برای کمک به کودکان در شناخت خود و مقابله با مشکلات روان‌شناختی باشد. مهدوی معتقد است که تئاتر می‌تواند بستری برای نمایش و بررسی مسائل درونی کودکان و نوجوانان فراهم کند و آنان را در درک بهتر احساسات و چالش‌هایشان یاری دهد.
او در این زمینه توضیح می‌دهد:
"در تئاتر کودک و نوجوان، می‌توان شخصیت‌هایی خلق کرد که با بحران‌های هویتی، اضطراب‌های اجتماعی یا مشکلاتی مانند افسردگی و استرس دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این شخصیت‌ها می‌توانند الگوهایی باشند که کودکان و نوجوانان از طریق آنان، راه‌های مقابله با مشکلات خود را بیاموزند. برای مثال، نمایش‌هایی که به موضوعاتی همچون دوستی، اعتماد به نفس، تفاوت‌های فردی یا اضطراب اجتماعی می‌پردازند، می‌توانند تأثیر عمیقی بر مخاطبان خود داشته باشند."
این کارشناس فرهنگی تأکید می‌کند که تئاتر می‌تواند فرصتی برای کودکان فراهم کند تا از طریق همذات‌پنداری با شخصیت‌ها، به شناخت بهتری از خود و احساساتشان برسند و روش‌های مؤثری برای حل مشکلاتشان بیابند.
لزوم تغییر نگرش نسبت به تئاتر کودک و نوجوان؛ از سرگرمی صرف تا ابزاری آموزشی و تربیتی
مهدوی بر این باور است که برای ارتقای تئاتر کودک و نوجوان، باید نگرش عمومی نسبت به این هنر تغییر کند. او معتقد است که تئاتر نباید صرفاً به‌عنوان ابزاری برای سرگرمی در نظر گرفته شود، بلکه باید نقشی جدی در آموزش و تربیت نسل آینده داشته باشد.
او در این خصوص می‌گوید:
"تئاتر کودک و نوجوان باید به‌گونه‌ای طراحی شود که علاوه بر سرگرم‌کننده بودن، مفاهیم تربیتی و آموزشی مهمی را نیز منتقل کند. در این راستا، نمایشنامه‌نویسی باید بر اساس فرهنگ و تاریخ بومی شکل بگیرد تا بتواند ارتباط عمیق‌تری با مخاطبان برقرار کند و به آنان در شناخت بهتر جامعه و ارزش‌های فرهنگی‌شان کمک کند."
راهکارهایی برای بهبود وضعیت تئاتر کودک و نوجوان در ایران
با توجه به مشکلاتی که این حوزه با آن مواجه است، مهدوی پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت تئاتر کودک و نوجوان ارائه می‌دهد:
جمع‌بندی
تئاتر کودک و نوجوان در ایران، به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم تربیتی و آموزشی، با چالش‌هایی همچون کمبود نمایشنامه‌های بومی، عدم توجه به مسائل روان‌شناختی کودکان و نوجوانان و تمرکز بیش از حد بر جنبه‌های سرگرمی مواجه است. به گفته خدیجه مهدوی، برای رفع این مشکلات، باید تغییرات اساسی در نگرش عمومی، سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و حمایت از نویسندگان و هنرمندان این حوزه ایجاد شود. در صورتی که نمایشنامه‌نویسی در این حوزه با دقت و تخصص انجام شود، می‌توان آثاری تأثیرگذار تولید کرد که نقش مهمی در رشد شخصیت و هویت کودکان و نوجوانان داشته باشد.
پایان//
آخرین اخبار
ششمین رویداد «فصل نو، کتاب نو» برگزار شد
یازدهم اردیبهشت، کوچه‌ی پروانه...
1404-02-16
اعلام اسامی برندگان رویداد «دعای خیر و آرزوی خوب» در جمعیت هلال احمر
معاونت پیش‌دبستانی و دانش‌آموز...
1404-02-15
پایان تلخ پرونده نیان؛ حکم اعدام قاتل شش ساله بوکان اجرا می‌شود
پرونده قتل دلخراش نیان، دختر ۶...
1404-02-15
چالش‌ها و فرصت‌های تربیت نسل آلفا؛ کودکانِ دنیای دیجیتال
نسل آلفا، نسلی است که در دل فن...
1404-02-14
افزایش هشداردهنده خودکشی میان نوجوانان؛ روانشناسان زنگ خطر را به صدا درآوردند
آمار خودکشی میان نوجوانان رو ب...
1404-02-14