آزنیک گزارش می‌دهد

پایان پرونده نیان؛ عدالت نصفه‌نیمه/ قصاص برای قاتل، جریمه برای پدر

پرونده قتل «نیان» دختر ۷ ساله‌ای که به‌دست برادر دوست‌دختر پدرش کشته شد، با صدور حکم قصاص برای قاتل اصلی و احکام سبک‌تر برای سایر متهمان بسته شد؛ اما معافیت پدر از مجازات سنگین و بسنده کردن دادگاه به جریمه نقدی، موج تازه‌ای از بحث‌ها درباره خلأهای قانونی حمایت از کودکان را به راه انداخته است.

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری آزنیک، پرونده قتل «نیان» دختر ۷ ساله‌ای که قربانی خشونت خانوادگی شد، این روزها به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. ماجرا از آنجا آغاز شد که بر اساس کیفرخواست صادر شده، «آرمان.الف» برادر دوست‌دختر پدر نیان، متهم به آزار و قتل این کودک شد. دادگاه کیفری استان پس از بررسی مستندات و گزارش پزشکی قانونی، او را به قصاص نفس محکوم کرد.

در کنار متهم اصلی، چند نفر دیگر از جمله دوست‌دختر پدر و خود پدر کودک نیز به‌عنوان مطلع یا متهم فرعی تحت بازجویی قرار گرفتند. بر اساس رأی نهایی، خواهر متهم اصلی پرونده نیز به اتهام مباشرت در قتل عمدی مرحومه نیان چلبیان به قصاص نفس محکوم شد. اما صدور حکم برای پدر، همان‌جایی بود که موجی از واکنش‌ها را به‌دنبال داشت؛ چرا که دادگاه اعلام کرد او از مجازات سنگین معاف است و صرفاً به پرداخت جریمه نقدی بابت «غفلت و قصور در نگهداری از طفل» محکوم شد.

چرا پدر در چنین پرونده‌هایی آزاد می‌شود؟
بر اساس مواد ۳۰۱ و ۳۰۲ قانون مجازات اسلامی، «پدر یا جد پدری در صورت قتل فرزند خود، قصاص نمی‌شود» و صرفاً به پرداخت دیه و حبس تعزیری محکوم خواهد شد. این حکم که ریشه در فقه اسلامی دارد، در سال‌های اخیر بارها مورد نقد فعالان حقوق کودک قرار گرفته است. در پرونده نیان، اگرچه پدر مرتکب قتل نشده، اما اتهام او «سهل‌انگاری منجر به وقوع جرم» بوده و از نظر قانون، این جرم فاقد مجازات قصاص یا حبس طویل‌المدت است و معمولاً به جزای نقدی یا حبس کوتاه‌مدت منجر می‌شود.

واکنش‌ها و نقدها
فعالان حقوق کودک می‌گویند این خلأ قانونی باعث می‌شود که برخی والدین یا سرپرستان در موارد کودک‌آزاری به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم پاسخ‌گویی کافی نداشته باشند. یک وکیل دادگستری در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: «وقتی قانون‌گذار پدر را از مجازات سنگین معاف می‌کند، در عمل بازدارندگی لازم ایجاد نمی‌شود. این موضوع به‌ویژه در پرونده‌هایی که کودک توسط اطرافیان پدر آسیب دیده، اما او قصور داشته، اهمیت پیدا می‌کند.»

اکنون با صدور حکم قطعی برای قاتل و سایر متهمان، خانواده مادر نیان اعلام کرده‌اند که پرونده را به مراجع بین‌المللی حقوق کودک گزارش خواهند داد. در همین حال، برخی نمایندگان مجلس از لزوم بازنگری در قوانین مرتبط با حمایت از کودکان سخن گفته‌اند.

پرونده نیان اگرچه با اجرای حکم قصاص متهم اصلی به پایان می‌رسد، اما پرسش بزرگ همچنان باقی است: تا زمانی که قانون، پدر را از مجازات سنگین معاف می‌کند، آیا می‌توان انتظار داشت عدالت برای همه کودکان به‌طور برابر اجرا شود؟