در گفت‌وگو با آزنیک مطرح شد

امید در دل افت‌وخیزهای ادبیات کودک و نوجوان

حمیدرضا شاه‌آبادی، از چهره‌های مطرح ادبیات کودک و نوجوان، در گفت‌وگو با آزنیک تأکید می‌کند که ادبیات نوجوان در ایران همواره میان دوره‌های رشد و رکود در حرکت بوده اما استعدادهای جدید، آینده‌ای روشن را نوید می‌دهند.

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری آزنیک، حمیدرضا شاه‌آبادی، نویسنده شناخته‌شده حوزه ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار آزنیک، از سال‌های نخست آشنایی‌اش با نوشتن گفت و توضیح داد که چگونه مسیر ادبی‌اش به دنیای نوجوانان گره خورده است.

او با یادآوری دوران کودکی خود گفت:«خیلی کم‌سن‌وسال بودم که دلم می‌خواست بنویسم؛ شاید کلاس اول ابتدایی. همان زمان که نوشتن را یاد گرفتم، شیفته سریال تلویزیونی تارزان شده بودم. دفترچه‌های کوچک و ارزانی را از مغازه سر کوچه می‌خریدم و روی جلدشان می‌نوشتم “تارزان – قسمت اول” و برای خودم داستان می‌ساختم. همان‌جا بود که فهمیدم نوشتن برایم جدی است.»

شاه‌آبادی نخستین اثر چاپ‌شده‌اش را داستانی بزرگسالانه معرفی کرد:«اولین داستانم سال ۶۸ در یکی از مجلات منتشر شد؛ اما بعدها در کانون پرورش فکری بود که به فضای نوجوانان علاقه‌مند شدم. همچنین گذراندن بورس مطالعاتی در کتابخانه بین‌المللی مونیخ، انگیزه جدی‌تری به من داد تا در این حوزه ادامه دهم.»

تأثیرپذیری از نویسندگان کلاسیک تا معاصر

این نویسنده درباره آثار تأثیرگذار بر قلمش تصریح کرد:«نویسنده‌های کلاسیک مثل بینوایان ویکتور هوگو یا جنایت و مکافات داستایوفسکی تاثیر ماندگاری روی من داشته‌اند. بعدها در حوزه بزرگسال از نویسندگانی مثل کورتگات و در حوزه نوجوانان از دیوید والش تأثیر پذیرفتم و آنها را الگوی خودم می‌دانم.»

شخصیت‌پردازی؛ یافتن تفاوت در میان شباهت‌ها

او درباره شیوه شناخت نوجوانان و شخصیت‌پردازی در آثار خود توضیح داد:«نمی‌توان شناخت آدم‌ها را به یک منبع محدود کرد. تجربه زیسته، مشاهده، گفتگو با دیگران، رسانه‌ها، مطالعه و حتی شنیده‌های روزمره همه تأثیرگذارند. من بر این باورم که آدم‌ها در ۹۵ درصد شرایط مشابه‌اند و تنها آن پنج درصد تفاوت است که شخصیت ماندگار می‌سازد. تلاش می‌کنم این تفاوت را در قهرمانان داستان‌هایم به دقت برجسته کنم.»

تعادل میان سرگرمی و عمق اندیشه

شاه‌آبادی انتقال لذت را نخستین رسالت ادبیات دانست و گفت:«خواننده برای رنج کشیدن سراغ ادبیات نمی‌آید. ابتدا باید از داستان لذت ببرد و سپس در لایه‌های بعدی اثر، آگاهی و اندیشه را تجربه کند. همیشه از خودم می‌پرسم چرا خواننده باید زمان و هزینه برای کتاب من صرف کند؟ بنابراین قصه‌گویی و تعلیق را ضروری می‌دانم؛ باید طوری بنویسم که خواننده نتواند کتاب را زمین بگذارد.»

حال و روز ادبیات نوجوان؛ رکود یا گذار؟

این نویسنده با اشاره به وضعیت نشر کتاب کودک و نوجوان گفت:«ادبیات نوجوان همیشه با افت‌وخیز همراه بوده است. امروز به دلیل مسائل اقتصادی و اجتماعی فضای نشر چندان مطلوب نیست؛ گرانی کتاب و کاهش توان خرید مردم اثرگذار بوده است. با این حال استعدادهای بسیار خوبی در میان نویسندگان جوان می‌بینم و مطمئنم این دوره نزولی، به‌زودی با صعودی تازه همراه خواهد شد.»

پایان//