طی یادداشتی به آزنیک مطرح شد

فضای مجازی و آسیب‌پذیری کودکان؛ چرا پدوفیل‌ها هدف‌گذاری می‌کنند؟

با گسترش فناوری‌های ارتباطی و رشد شبکه‌های اجتماعی، پدیده‌ای نوظهور به نام “کودکان کار در فضای مجازی” در حال گسترش است.

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری آزنیک، با گسترش فناوری‌های ارتباطی و رشد شبکه‌های اجتماعی، پدیده‌ای نوظهور به نام “کودکان کار در فضای مجازی” در حال گسترش است. این کودکان، اغلب در نقش تولیدکنندگان محتوا یا نیروهای تبلیغاتی به کار گرفته می‌شوند، اما با خطراتی جدی، از جمله بهره‌کشی و هدف‌گیری توسط پدوفیل‌ها مواجه هستند. فضای مجازی به یک بستر همه‌جانبه برای فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تبدیل شده است. در این میان، کودکان نیز به‌عنوان بخشی از این فضا، نقش فزاینده‌ای در تولید محتوا و فعالیت‌های آنلاین ایفا می‌کنند. اما در پشت پرده این مشارکت، چالشی جدی نهفته است: بهره‌کشی از کودکان و خطر حضور پدوفیل‌ها. کودکان کار در فضای مجازی به کودکانی اطلاق می‌گردد که تحت فشار اقتصادی، اجتماعی یا حتی فرهنگی، به تولید محتوا، تبلیغات یا مشارکت در فعالیت‌های آنلاین می‌پردازند. این فعالیت‌ها ممکن است شامل انتشار ویدئوهای سرگرم‌کننده، تبلیغات محصولات یا شرکت در پخش‌های زنده باشد.عوامل مؤثر بر گسترش این پدیده چه مواردی هستند؟ 

۱- فقر اقتصادی: بسیاری از خانواده‌ها از کودکان خود به‌عنوان منبع درآمد استفاده می‌کنند. 

۲- فرهنگ شهرت‌طلبی: جذابیت دیده شدن در شبکه‌های اجتماعی، خانواده‌ها و کودکان را به این فعالیت‌ها سوق می‌دهد. 

۳- فقدان نظارت قانونی: ضعف قوانین حمایتی باعث شده است که بهره‌کشی از کودکان در فضای مجازی بدون مجازات باقی بماند. 

پدوفیل‌ها در فضای مجازی با سوءاستفاده از ماهیت آزاد و غیرنظارتی اینترنت، به‌دنبال برقراری ارتباط با کودکان هستند. این افراد اغلب از تاکتیک‌هایی استفاده می‌کنند که به راحتی می‌توانند اعتماد کودک و حتی خانواده را جلب کنند. روش‌های دسترسی به کودکان چگونه است؟۱- پروفایل‌های جعلی: ایجاد هویت‌های مشابه با کودکان برای برقراری ارتباط دوستانه،۲- پلتفرم‌های بازی و شبکه‌های اجتماعی: این بسترها فرصت‌هایی را برای نزدیک شدن به کودکان فراهم می‌کنند،۳- محتوای تولید شده توسط کودکان: تصاویر و ویدئوهای منتشر شده در اینترنت ممکن است به ابزاری برای سوءاستفاده تبدیل شوند. یکی از دلایل اصلی گسترش این پدیده، خلأهای قانونی در نظارت بر فعالیت‌های آنلاین کودکان است. بسیاری از کشورها هنوز قوانین جامعی برای حمایت از کودکان در فضای مجازی تدوین نکرده‌اند. همچنین، ضعف آگاهی عمومی و عدم همکاری بین‌المللی باعث شده است که پدوفیل‌ها از این خلأها بهره‌برداری کنند. یکی از موانع مهم در پیشگیری از سوءاستفاده از کودکان در فضای مجازی، فقدان آگاهی عمومی و آموزش‌های لازم در این زمینه است. خانواده‌ها اغلب از تهدیدات فضای آنلاین بی‌اطلاع‌اند و نمی‌دانند چگونه فرزندان خود را از این آسیب‌ها مصون دارند. علاوه بر این، ماهیت بین‌المللی اینترنت، نیاز به همکاری جهانی برای مقابله با پدوفیل‌ها و تقویت قوانین فرامرزی را افزایش داده است. در همین راستا لازم است تا اقدامات پیشگیرانه و راهکارهای مقابله با این پدیده را بررسی نماییم؛ 

۱- آموزش و آگاهی‌بخشی؛ 

-برای کودکان:آموزش مهارت‌های ایمنی دیجیتال، مانند شناسایی پیام‌های مشکوک و استفاده مسئولانه از شبکه‌های اجتماعی و ارائه اطلاعات درباره اهمیت حریم خصوصی و خطرات انتشار تصاویر و اطلاعات شخصی. 

- برای والدین: آگاهی‌بخشی در مورد روش‌های نظارت بر فعالیت آنلاین کودکان و استفاده از ابزارهای کنترلی مانند فیلترهای محتوای نامناسب و نرم‌افزارهای نظارتی. 

۲- تقویت قوانین و چارچوب‌های حقوقی؛ 

- تصویب قوانین جامع برای منع بهره‌کشی از کودکان در فضای مجازی. 

- اعمال مجازات‌های سنگین‌تر برای پدوفیل‌ها و کسانی که از کودکان در فضای آنلاین بهره‌برداری می‌کنند. 

- الزام پلتفرم‌های دیجیتال به نظارت دقیق‌تر بر محتوای تولیدشده توسط کاربران. 

پدیده‌ی کودکان کار در فضای مجازی و خطرات پدوفیل‌ها از چالش‌های پیچیده و چندوجهی دنیای دیجیتال است. مقابله با این مشکلات نیازمند یک رویکرد چندجانبه است که شامل آموزش، تقویت قوانین، توسعه فناوری‌های امنیتی و همکاری بین‌المللی می‌شود. حفاظت از حقوق کودکان در فضای مجازی نه تنها یک مسئولیت اجتماعی بلکه وظیفه‌ای اخلاقی است که تضمین‌کننده آینده جامعه خواهد بود! 

محمدمهدی سیدناصری 

مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بین‌الملل کودکان 

پایان//