آزنیک گزارش می‌دهد

مقایسه نابه‌جای کودکان با دیگران و اثرات مخرب آن

در دنیایی که هر کودکی با توانایی‌ها و استعدادهای خاص خود متولد می‌شود، مقایسه نابه‌جای او با دیگران، همچون زخمی پنهان بر روحش باقی می‌ماند. مقایسه‌های مکرر، نه تنها انگیزه‌بخش نیستند، بلکه پایه‌های عزت نفس کودک را ویران کرده و او را با اضطراب، خشم و احساس بی‌ارزشی مواجه می‌کنند. اگر می‌خواهیم فرزندانی سالم، خلاق و شاد داشته باشیم، باید بیاموزیم که هر کودک را تنها با خودش بسنجیم، نه با دیگران.

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری آزنیک،‌ یکی از رفتارهای اشتباهی که در تربیت فرزندان بسیار رایج است، مقایسه کردن کودک با دیگران – چه با خواهر و برادر، چه با همکلاسی، چه با فرزندان اقوام – است. این رفتار در ظاهر ممکن است با نیت انگیزه‌بخشی انجام شود، اما در واقع آسیب‌های عمیق روانی به کودک وارد می‌کند که اثرات آن می‌تواند تا بزرگسالی ادامه داشته باشد.

چرا مقایسه کردن آسیب‌زاست؟

کودکان هویت مستقل و توانایی‌های متفاوتی دارند. زمانی که والدین یا مربیان مدام کودک را با دیگران مقایسه می‌کنند، در واقع پیام‌های زیر را به او منتقل می‌کنند:

• "تو به اندازه کافی خوب نیستی."
• "ارزش تو وابسته به برتری نسبت به دیگران است."
• "عشق و پذیرش مشروط است."

این پیام‌های پنهان، پایه‌های عزت‌نفس کودک را به شدت تضعیف می‌کند.

اثرات مخرب مقایسه نابه‌جا

1. کاهش عزت نفس: کودک مدام احساس می‌کند که بی‌ارزش یا ناکافی است.
2. اضطراب و استرس: ترس از شکست و نرسیدن به استانداردهای والدین، کودک را تحت فشار روانی دائمی قرار می‌دهد.
3. حسادت و رقابت ناسالم: کودک به جای تمرکز بر رشد فردی خود، درگیر رقابت ناسالم با دیگران می‌شود.
4. احساس خشم و سرخوردگی: مقایسه‌های مداوم می‌تواند باعث شود کودک نسبت به والدین، اطرافیان یا حتی خودش خشمگین شود.
5. از دست دادن انگیزه: برخی کودکان در واکنش به مقایسه‌های مکرر دچار یأس می‌شوند و دست از تلاش برمی‌دارند.
6. شکل‌گیری تصویر منفی از خود: کودک ممکن است خود را فردی ناتوان، بی‌ارزش یا شکست‌خورده ببیند.

مقایسه صحیح چگونه است؟

به جای مقایسه کودک با دیگران، والدین باید او را با گذشته خودش مقایسه کنند:

• "چقدر در درس ریاضی پیشرفت کردی!"
• "نسبت به قبل چقدر بهتر تونستی احساساتت رو کنترل کنی."
• "امسال خیلی مهربان‌تر شدی."

این نوع مقایسه، کودک را تشویق به رشد فردی، تلاش مستمر و خودباوری می‌کند.